July 2013

BAB 3 ELEKTRIK : SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK [KHB TINGKATAN 1]

KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU

TINGKATAN 1

BAB 3

ELEKTRIK

[SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK]

3.0 MAKSUD ELEKTRIK

Elektrik ialah tenaga

Elektrik ialah pergerakan elektron dalam pengalir

Elektrik boleh didapati dalam dua bentuk arus iaitu arus terus dan arus ulang alik

Elektrik yang dibekalkan kerumah-rumah adalah sebanyak 220-240V dalam bentuk arus ulang alik (AC/AU).

Di Malaysia elektrik dibekalkan oleh TNB (Tenaga Nasional Berhad).

3.1 SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK

3.1.1 SUMBER ELEKTRIK

A. Kemagnetan

-Kemagnetan Sebagai Sumber Elektrik
-Hasilkan elektrik dengan menggerakkan sebatang magnet di dalam gegelung wayar
-Contoh :

a. Dinamo Basikal

i) Dinamo basikal menghasilkan voltan 6 volt - 12 volt
ii) Arus elektrik yang dihasilkan oleh dinamo ialah arus ulang alik (AU/AC)
iii)Tenaga elektrik yang dihasilkan oleh dinamo ialah hasil daripada aruhan kemagnetan

iv)Bahagian Dinamo Basikal

v) Prinsip Kendalian Dinamo

1) 3 bahagian dinamo : magnet kekal, teras besi dan gegelung wayar
2) gegelung wayar dibuat daripada lilitan wayar kuprum
3) dinamo dikendalikan atas prinsip aruhan magnet
4) Magnet di dalam dinamo basikal berputar dalam satu arah. Aruhan medan magnet menghasilkan arus elektrik pada gegelung wayar
5) teras besi mengembangkan medan magnet

b. Turbin

- turbin : alat yang mempunyai rotor yang dapat diputar oleh aliran air, stim atau angin
- turbin menukarkan tenaga kinetik kepada tenaga mekanikal, menggerakkan pam air dan penjana elektrik
- rotor : bilah-bilah kipas yang dipasang pada gandar. Gandar dihubungkan dengan penjana elektrik.

B. Tindakan kimia

- Tindakan Kimia Sebagai Sumber Elektrik
- Contoh :

a. Sel Kering

i) Sel kering menghasilkan voltan 1.5 volt
ii) Dua sel kering yang disambungkan secara siri akan menghasilkan 3.0 volt

iii) Arus elektrik yang dihasilkan oleh sel kering ialah arus terus (AT/DC)
iv) Tenaga elektrik yang dihasilkan oleh sel kering adalah daripada hasil tindak balas kimia
v) Sel kering digunakan pada alatan elektrik mudah alih berkuasa rendah - seperti lampu picit, jam loceng, alatan permainan

vi) Bahagian Sel kering

- karbon : punca positif
- elektrolit : campuran ammonium klorida dan mangan dioksida.
- zink : punca negatif
- tindakbalas kimia antara elektrolit dan bekas zink menghasilkan arus elektrik

vii) Jenis- Jenis Sel :-

Sel Alkali
Sel merkuri
Sel lithium
Sel nikel kadmium

b. Sel Basah

i) Sel basah biasanya menghasilkan voltan 6.0 volt, 12 Volt dan 24 volt
ii) Sel basah boleh dicas semula dengan alat pengecas bateri
iii) Sel basah lebih dikenali sebagai bateri
iv) Sel basah digunakan di dalam kenderaan seperti motor, kereta, lori dan bas
v) boleh dicas semula

vi) Bahagian sel basah

A = Plat positif (plumbum peroksida) , B= Terminal positif , C = Penyelang , D = Plat negatif (plumbum) ,

E = Elektrolit (Asid Sulfurik Cair), F= Terminal Negatif

- sel asid plumbum terdiri daripada :
i. plumbum peroksida – elektrod positif
ii. Plumbum – elektrod negatif
iii. Asid sulfurik – elektrolit (bahan kimia dalam sel yang dapat hasilkan tenaga elektrik semasa tindakbalas kimia.

C. Cahaya

i) Cahaya Sebagai Sumber Elektrik

ii) Bahan kimia seperti selenium, natrium dan kalium dapat ditukarkan kepada tenaga elektrik apabila menerima cahaya.
iii) Sel foto/solar yang terima cahaya matahari akan hasilkan tenaga elektrik
iv) Jika keamatan cahaya tinggi, arus elektrik juga tinggi

3.1.2 KEGUNAAN ELEKTRIK

i) Hasilkan Haba

-Tukarkan tenaga elektrik kepada tenaga haba
-Contoh alat : seterika, periuk nasi, cerek

ii) Hasilkan Tenaga Kinetik

-Tukar tenaga elektrik tenaga kinetik
- Contoh : mesin basuh, kipas angin

iii) Hasilkan Cahaya

-Tukar tenaga elektrik tenaga cahaya
-Contoh, lampu ada 2 jenis :

a. Lampu pijar
- guna filamen untuk menukar tenaga elektrik kepada tenaga cahaya

b. Lampu pendarflour :
- tiub lampu pendarflour berisi gas argon dan merkuri
- arus yang mengalir melalui campuran gas argon dan merkuri menghasilkan sinaran ultra ungu, tukar cahaya putih bila terkena lapisan fosfur

iv) Hasilkan Bunyi

-Tenaga elektrik tenaga bunyi
-Alat : televisyen, pembesar suara, radio

*Jika anda menyukai Entry ini, silalah klik 'LIKE' dan 'SHARE' button untuk dikongsi bersama rakan anda di FaceBook~

BAB 3 ELEKTRIK : JENIS WAYAR DAN KERJA PENDAWAIAN [KHB TINGKATAN 1]

KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU

TINGKATAN 1

BAB 3

ELEKTRIK

[ JENIS WAYAR DAN KERJA PENDAWAIAN ]

3.2 JENIS WAYAR DAN KERJA PENDAWAIAN

3.2.1 ALATAN TANGAN

1) Pena Ujian

-Kegunaan : menguji, mengesan kebocoran elektrik dan mengetatkan skru kecil
-Apabila pena ujian tersentuh pada wayar hidup, lampu neon di dalamnya akan menyala

2) Pemotong Sisi

-Kegunaan : memotong wayar elektrik

3) Playar Muncung Tirus

-Kegunaan : memegang benda kecil, memotong dawai, membentuk kaki komponen

4) Playar Gabung

-Kegunaan : memegang benda bulat, memotong, membentuk dawai

5) Penjalur Wayar
- Kegunaan : menjalur dan memotong wayar

-2 jenis :

a. penjalur wayar mudah

b. Penjalur wayar spring

3.2.2 JENIS WAYAR

1) Wayar Kuprum Berenamel

- Kegunaan : membuat gegelung pada motor elektrik dan transformer

2) Wayar Lembar Tunggal (berpenebat)

-Kegunaan : membuat pendawaian litar mudah seperti radio

3) Wayar Teras Tunggal (berpenebat)
-Diperbuat dari lembaran halus dan lembaran kasar
-Lembar halus : mudah lentur, untuk pendawaian di radio dan pembesar suara
-Lembar kasar : untuk pendawaian litar elektrik di rumah

4) Wayar Teras Kembar
-dua wayar teras tunggal yang dilekatkan
-Untuk pendawaian radio, soket dan tv

5) Wayar Tiga Teras
-2 Jenis ;
a. berpenebat PVC – untuk pendawaian perkakas elektrik yang tak hasilkan haba(kipas angin, peti sejuk)
b. berpenebat PVC serta beranyaman benang – untuk pendawaian alat elektrik yang menghasilkan haba (ketuhar, seterika, cerek)

3.2.3 JENIS PLAG

1) Plag 2 Pin 2 Ampere

-Menggunakan wayar teras kembar
-Ada dua tamatan : teras hidup(L) dan teras neutral (N)
-Alat : radio, pencukur elektrik

2) Plag 3 Pin 13 Ampere

- Ada 3 tamatan : tamatan dawai hidup (L), dawai neutral (N), tamatan dawai bumi (E)
-Fius katrij 13A dipasang di dalam plag ini untuk keselamatan.

3) Plag 3 Pin 15 Ampere

-Pinnya bulat dan tidak berfius
-Untuk kelengkapan elektrik berkuasa tinggi(pemanas air dan pendingin udara)

3.2.4 FIUS

i) Fungsi : melindungi litar dan perkakas elektrik
ii) Fius di dalam plag akan melebur dan arus elektrik terputus jika arus itu terlalu tinggi
iii) Fius disambung pada tamatan hidup (L)
iv) Fius ditentukan mengikut arus iaitu 2A, 5A, 10A, 13A

v) Ada 2 jenis :

a) Fius Dawai

-Berbentuk dawai dan kadarannya tetap
-Fius yang lebur boleh diganti
-Pemegang fius diperbuat daripada seramik dan bakelit

b) Fius Katrij

-Fius yang tebakar diganti dengan fius kadaran yang betul

3.2.5 LAMPU PENDARFLOUR

Bahagian Lampu Pendarflour

1) Tiub Pendarfluor

-Diperbuat daripada kaca berisi merkuri dan gas argon
-Dindingnya disalut dengan lapisan fosfur
-Dihujung tiub ada 2 pin elektrod yang mengalirkan arus ke tiub

2) Perumah

-Mengandungi pemegang tiub, cok dan suis penghidup

3) Cok

-Kegunaan :
1. untuk membekalkan voltan tinggi
2. Menstabilkan voltan selepas lampu menyala

4) Pemegang Tiub

-Terletak pada hujung perumah
-Berfungsi menyangga tiub pendafluor

5) Pemegang Suis Penghidup

-Berfungsi untuk menempatkan suis penghidup

6) Suis Penghidup

-Berfungsi menghidupkan lampu
-Tidak berfungsi lagi setelah lampu dihidupkan

Kerosakan Lampu Pendaflour

*Jika anda menyukai Entry ini, silalah klik 'LIKE' dan 'SHARE' button untuk dikongsi bersama rakan anda di FaceBook~

BAB 4 KERJA PAIP : KERJA PENYENGGARAAN [KHB TINGKATAN 1]

KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU

TINGKATAN 1

BAB 4

KERJA PAIP

[KERJA PENYENGGARAAN]

F) KERJA PENYENGGARAAN

• dilakukan kerana perangkap tersumbat dengan enapan sisa kotoran.

PERANGKAP

• berfungsi untuk menghalang bau busuk masuk ke dalam rumah.

• terdapat 3 jenis perangkap, iaitu;

1. perangkap botol

2. perangkap S

3. perangkap P

*Jika anda menyukai Entry ini, silalah klik 'LIKE' dan 'SHARE' button untuk dikongsi bersama rakan anda di FaceBook~

BAB 4 KERJA PAIP : TANGKI SIMBAH DAN PILI [KHB TINGKATAN 1]

KEMAHIRAN HIDUP BERSEPADU

TINGKATAN 1

BAB 4

KERJA PAIP

[ TANGKI SIMBAH DAN PILI ]

D) TANGKI SIMBAH

• terdapat 2 jenis tangki simbah

• tangki simbah aras tinggi dipasang 2 meter dari paras lantai

• tangki simbah aras rendah dipasang 1 meter dari paras lantai

• digunakan untuk menyimpan air dan kemudiannya menyimbah keluar melalui paip simbah untuk membersihkan mangkuktandas

• diperbuat daripada plastik atau tembikar

• boleh menyimpan air sehingga 9 liter

Tangki Simbah Aras Rendah

Tangki Simbah Aras Tinggi

BAHAGIAN UTAMA DAN FUNGSI TANGKI SIMBAH

1. Paip alur masuk (paip agihan)

• membekalkan air masuk ke dalam tangki simbah.

2. Paip alur keluar (paip simbah)

• menyalurkan air keluar dari tangki simbah untuk menyimbah serta membersihkan mangkuk tandas.

3. Paip limpah

• menyalurkan air keluar dari tangki simbah jika berlaku kerosakan pada injap bebola atau pelampung.

4. Injap bebola

• mengawal kemasukan air ke dalam tangki simbah.

5. Pelampung

• terapung di atas permukaan air akan bergerak bersama paras air. Pelampung mengawal paras air dengan menutup dan membuka injap bebola melalui lengan pelampung. Lengan pelambung yang bergerak ke atas menolak omboh dalam injap bebola.

6. Injap gegendang

• mengawal air masuk ke tiub sifon. apabila tuil tarik, injap gegendang akan naik dan membenarkan air masuk ke tuib sifon untuk menyimbah mangkuk tandas.

7. Tuil tarik/tangkai pelepas

• tuil tarik terdapat diluar tangki simbah. apabila mangkuk tandas perlu dicuci, tuil ditarik untuk menyimbah air.

8. Tiub sifon

• menyalurkan air ke paip simbah

OPERASI TANGKI SIMBAH

MENGAWAL ARAS AIR DALAM TANGKI SIMBAH

• kedudukan injap bebola perlu dilaraskan supaya air dalam tangki simbah tidak melebihi paras paip limpah dan melimpah keluar; paras air yang terlalu rendah dan kekurangan air menyebabkan tangki tidak dapat melakukan proses simbahan.

E) PILI

• digunakan untuk mengawal pengaliran air keluar melalui batang paip.

• diperbuat daripada loyang (campuran kuprum dan zink), pili PVC dan pili bersadur kromium.

• terdapat 2 jenis pili iaitu pili berbibir dan pili bertiang.

PILI BERBIBIR

• alur masuk mendatar.

• biasa digunakan pada tab mandi dan singki di dapur.